Zwangerschap bij honden

---

Een zwangere hond in huis? Dat is een bijzondere en spannende tijd. Voor je het weet heb je één of meerdere pups rondlopen. Of je nu bewust een nestje hebt gepland of onverwachts ontdekt dat je hond drachtig is, het is altijd fijn om wat kennis in huis te hebben. In deze blog leggen we je alles uit over de zwangerschap bij honden, van de eerste tekenen tot de bevalling en nazorg.

Wist je trouwens dat een zwangerschap bij honden officieel ‘dracht’ wordt genoemd? In de volksmond wordt het vaak ‘zwangerschap’ genoemd, maar in de veterinaire wereld spreken we van een drachtige hond. In deze blog gebruiken we beide termen door elkaar.

Wanneer en hoe kan een hond zwanger raken?

Een teefje kan zwanger raken tijdens haar loopsheid, meestal tussen dag 9 en dag 14 van de cyclus. Dit is de vruchtbare periode, ook wel de oestrusfase genoemd. Tijdens deze dagen is haar lichaam klaar voor bevruchting, en zal ze vaak ook openstaan voor dekking door een reu. Meer weten? Lees dan de blog: Loopsheid bij honden

De dekking zelf hoeft niet lang te duren, maar het zaad van een reu kan nog enkele dagen actief blijven in de baarmoeder. Daardoor kan bevruchting ook een dag of twee na de dekking nog plaatsvinden.

Let op: ook een eerste loopsheid kan tot zwangerschap leiden, al is het medisch gezien niet verstandig om een jonge hond al zo vroeg te laten dekken.

Hoe lang is een hond zwanger?

De dracht bij honden duurt gemiddeld 63 dagen, dit is iets meer dan 9 weken. De exacte lengte varieert tussen de 58 en 68 dagen, afhankelijk van het ras, het aantal puppy’s en individuele factoren. Bij grote nesten kan de bevalling soms iets eerder op gang komen, terwijl bij kleinere rassen de dracht juist wat langer kan duren.

Het is dus slim om vanaf de dekking de dagen bij te houden, zodat je weet wanneer de bevalling ongeveer te verwachten is.

Hoe kan je zien dat een hond zwanger is?

In de eerste weken is een drachtige hond vaak lastig te herkennen. Toch zijn er subtiele signalen waar je op kunt letten:

• Verminderde eetlust in de eerste weken (vergelijkbaar met ochtendmisselijkheid bij mensen).
• Gedragsverandering: rustiger, aanhankelijker of juist wat teruggetrokken.
• Groei van de tepels, die rozer en dikker kunnen worden.
• Uitvloeiing: licht slijmerige, heldere afscheiding.
• Toename van de buikomvang, meestal zichtbaar vanaf week 4 of 5.
• Toename in gewicht, vooral in de tweede helft van de dracht.

Wil je het zeker weten? Een dierenarts kan via echografie rond dag 25 na de dekking bevestigen of je hond drachtig is.

Hoe verandert het gedrag van een zwangere hond?

Net als bij mensen, kunnen hormonen invloed hebben op het gedrag van een drachtige hond. Veelvoorkomende gedragsveranderingen zijn:

• Meer behoefte aan rust: ze slaapt vaker en is minder actief.
• Aanhankelijk gedrag: sommige honden zoeken meer contact met hun baasje.
• Nesteldrang: richting het einde van de dracht kan je hond beginnen met nestgedrag. Denk aan het verzamelen van dekens of graven in haar mand.
• Teruggetrokken gedrag: sommige teven worden juist wat afstandelijker en willen met rust gelaten worden.

Het belangrijkste is om haar gedrag te respecteren en haar comfort en veiligheid voorop te stellen.

Hoeveel puppy’s draagt een zwangere hond gemiddeld?

Het aantal puppy’s dat een hond draagt, varieert per ras en per individuele hond. Gemiddeld krijgt een hond tussen de 4 en 8 puppy’s, maar er zijn flinke uitschieters:

• Kleine rassen: meestal 1 tot 4 pups
• Middelgrote rassen: vaak 4 tot 6 pups
• Grote rassen: 8 tot 12 pups, soms zelfs meer

Een dierenarts kan rond week 4-5 via een echo of röntgenfoto het aantal pups grofweg inschatten. Houd er wel rekening mee dat dit niet altijd 100% nauwkeurig is.

Wat voor specifieke voeding heeft een zwangere hond nodig?

Goede voeding is cruciaal tijdens de dracht. In de eerste helft van de zwangerschap heeft je hond meestal nog geen extra voeding nodig, maar vanaf week 5 verandert dat. Dan groeien de pups het hardst en heeft je hond meer energie, eiwitten en calcium nodig.

Kies bij voorkeur voor:

• Speciaal drachtvoer: dit bevat alle benodigde voedingsstoffen.
• Hoogwaardig puppyvoer: ook geschikt voor drachtige teven vanwege het hoge energie- en voedingsprofiel.
• Meerdere, kleine maaltijden: vooral in de laatste weken is de buik voller, dus is het prettig om meerdere kleine porties per dag te geven.
• Laat haar nooit vasten en zorg altijd voor vers drinkwater.

Hoe gaat de bevalling van een hond in zijn werk?

Een bevalling, ook wel ‘partus’ genoemd, begint meestal met nesteldrang en onrust. Je hond kan hijgen, graven, rondlopen en zich afzonderen. De bevalling bestaat uit drie fasen. Tijdens de voorfase begint het lichaam zich voor te bereiden, zonder dat er al pups te zien zijn. Daarna volgt de actieve fase, waarin de pups geboren worden, meestal met tussenpozen van 30 tot 90 minuten. De laatste fase is de nabevalling, waarin het lichaam de placentaresten afvoert en de moeder zich op haar pups richt.

Voorfase

De baarmoedermond opent zich. Je hond is onrustig, plast vaker en kan trillen of hijgen. Dit duurt meestal 6 tot 12 uur.

Uitdrijvingsfase

De pups worden geboren. Dit gaat vaak gepaard met zichtbare persweeën.

Nageboorte

Na elke pup komt er een nageboorte (placenta) mee naar buiten. Het is belangrijk dat elke placenta eruit komt, anders kan dat leiden tot ontsteking.

De hele bevalling kan enkele uren duren, zeker bij grotere nesten.

Waar kan je als eigenaar bij helpen?

In de meeste gevallen doet de hond het werk zelf. Toch zijn er dingen die jij als baasje kunt doen om haar te ondersteunen:

• Zorg voor een rustige, warme en veilige plek (een werpkist is ideaal).
• Laat haar met rust, maar houd haar wel in de gaten.
• Desinfecteer je handen als je moet helpen bij een pup.
• Controleer of elke pup goed ademt en laat haar/hun niet te lang aan het vruchtvlies zitten.
• Bel de dierenarts als er complicaties zijn, zoals lange tussenpozen of een pup die vastzit.

Wat moet je doen na de geboorte van de pups?

Na de bevalling begint het moederinstinct van de teef. Ze likt de pups schoon, eet de nageboortes op (dat is normaal) en zorgt voor warmte. Wat kun jij doen?

• Controleer of elke pup drinkt. Ze moeten meteen beginnen met zuigen.
• Weeg de pups dagelijks om te checken of ze genoeg groeien.
• Houd de werpkist schoon: vervang doeken regelmatig.
• Laat moeder en pups zoveel mogelijk met rust de eerste dagen.
• Ga na een paar dagen naar de dierenarts voor een gezondheidscheck.

Na ongeveer 6 weken kunnen de pups langzaam gespeend worden. Rond week 8 mogen ze meestal naar een nieuw baasje – mits ze gezond, sterk en goed gesocialiseerd zijn.

Tot slot

Een drachtige hond begeleiden is intensief, maar ook ontzettend bijzonder. Door goed te observeren, op tijd hulp in te schakelen en liefdevolle zorg te bieden, help je jouw hond én haar pups zo goed mogelijk door deze periode heen. Heb je twijfels of specifieke vragen? Schakel dan altijd een dierenarts of fokker in die ervaring heeft met dracht en geboorte.